آیا دبی فقیر دارد؟ بررسی فقر پنهان در شهری پر از رفاه
وقتی نام “دبی” به گوش می‌رسد، تصویر آسمان‌خراش‌ها، مراکز خرید غول‌پیکر، خودروهای لوکس و سواحل بکر در ذهنمان نقش می‌بندد. برای خیلی‌ها، دبی نماد ثروت و تجمل است؛ شهری که در آن فقر معنایی ندارد. اما آیا واقعاً چنین است؟ آیا دبی فقیر ندارد؟ این مقاله دقیقاً همان سوالی را بررسی می‌کند که اغلب در سایه‌ی زرق و برق این شهر پنهان مانده است.
واقعاً آیا دبی فقیر دارد یا فقط لاکچری‌ها را می‌بینیم؟
دبی شهری است با تضادهای عجیب. درحالی‌که توریست‌ها محو تماشای برج خلیفه یا هتل هفت‌ستاره Burj Al Arab هستند، در پشت صحنه‌ی این لوکس‌گرایی، واقعیت دیگری جریان دارد. واقعیتی که نه در کاتالوگ تورهای مسافرتی می‌بینیم و نه در محتوای اینفلوئنسرهایی که از استخرهای بی‌نهایت عکس می‌گیرند.
دبی فقیر دارد؛ اما نه به شکل کلاسیک فقر که شاید از کشورهای جهان سوم انتظار می‌رود. در دبی، فقر بیشتر در قالب نابرابری دیده می‌شود: تفاوتی عمیق میان سبک زندگی ابرثروتمندان و کارگرانی که روز و شب برای ساختن این تصویر کار می‌کنند.
زندگی در سایه برج خلیفه: قشر کم‌درآمد دبی چه کسانی هستند؟
در کنار تجار موفق، سلبریتی‌ها و سرمایه‌داران، گروه بزرگی از مردم دبی را کسانی تشکیل می‌دهند که درآمدی بسیار محدود دارند. این افراد بیشتر در مشاغل خدماتی و یدی مشغول به کارند:
- رانندگان تاکسی
- پرسنل نظافت
- کارگران ساختمانی
- کارکنان رستوران‌ها و هتل‌های سطح پایین
بیشتر این افراد از کشورهای آسیای جنوبی مانند هند، پاکستان، بنگلادش، نپال و فیلیپین آمده‌اند. درآمد ماهانه آن‌ها گاهی از 800 درهم هم کمتر است، یعنی رقمی حدود 220 دلار در ماه.
محله‌های فقیرنشین دبی: آیا چیزی به نام «زاغه» در امارات وجود دارد؟
درست است که دبی زاغه‌های واقعی به سبک هند یا برزیل ندارد، اما مناطقی در این شهر هستند که شرایط زندگی در آن‌ها بسیار پایین‌تر از استانداردهای شهری لوکس است. به طور خاص، مناطقی مانند:
- القوز(Al Quoz)
- الصفا (Al Safa Industrial)
- سونت تاورز (Sonapur)
در این مناطق، خوابگاه‌های کارگری (labor camps) با اتاق‌هایی کوچک و فاقد تهویه کافی وجود دارد که گاهی تا 8 نفر در یک اتاق زندگی می‌کنند. این فضاها شاید در عکس‌های رسمی دبی دیده نشوند، اما بخشی جدایی‌ناپذیر از واقعیت این شهر هستند.
شاغلان کم‌درآمد در دبی چه کسانی هستند و چگونه زندگی می‌کنند؟
زندگی این افراد بسیار ساده، سخت و دور از تجملاتی است که از دبی می‌شناسیم:
- بیشتر آن‌ها در خوابگاه‌های کارگری زندگی می‌کنند.
- ساعات کاری طولانی دارند، گاهی تا 12 ساعت در روز، شش روز در هفته.
- وعده‌های غذایی آن‌ها ساده و کم‌هزینه است.
- بسیاری از آن‌ها ماهانه بخش زیادی از حقوق خود را برای خانواده‌هایشان در کشور مبدأ ارسال می‌کنند.
با این حال، حتی با وجود شرایط سخت، زندگی در دبی برای آن‌ها گاهی بهتر از زندگی در کشور خودشان است، به خصوص از نظر امنیت و ثبات کاری.
کارگران مهاجر؛ ستون‌های پنهان دبی که کمتر دیده می‌شوند
بیش از 80٪ جمعیت دبی مهاجر هستند و سهم بزرگی از آن‌ها را کارگران یدی تشکیل می‌دهند. این افراد در ساخت برج‌ها، جاده‌ها، هتل‌ها و مراکز خریدی که دبی را مشهور کرده‌اند، نقش اساسی داشته‌اند. با این حال:
- حقوق آن‌ها بسیار پایین است.
- بیمه‌ها محدود یا غیرقابل دسترس هستند.
- بسیاری از آن‌ها از حداقل امکانات رفاهی محروم‌اند.
حقوق انسانی این قشر یکی از موضوعات مورد نقد سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی است.
دولت امارات چگونه با فقر برخورد می‌کند؟ قوانین و سیاست‌ها
دولت امارات برنامه‌های حمایتی متعددی برای شهروندان خود دارد:
- وام مسکن بدون بهره
- بسته‌های کمک معیشتی
- اولویت استخدام در بخش دولتی
اما این حمایت‌ها شامل مهاجران نمی‌شود. البته، در سال‌های اخیر اصلاحاتی مانند الزام کارفرمایان به پرداخت حقوق به حساب بانکی کارگران و ممنوعیت مصادره گذرنامه‌ها اعمال شده، اما هنوز راه زیادی باقی مانده است.
آیا شهروندان امارات هم در فقر زندگی می‌کنند یا فقط مهاجران؟
در ظاهر، پاسخ منفی است. شهروندان اماراتی از مزایای گسترده دولتی برخوردارند، اما برخی از آن‌ها درگیر نوعی از فقر مدرن هستند:
- بدهی‌های بالا به دلیل سبک زندگی مصرف‌گرایانه
- ناتوانی در خرید مسکن در مناطق مرکزی شهر
- وابستگی شدید به کمک‌های دولتی
با این حال، تعداد شهروندان اماراتی که در فقر مطلق به سر می‌برند بسیار کم است.
تصاویر دبی از لنز توریست‌ها تا واقعیت روزمره ساکنان محروم
برای گردشگران، دبی یک پارک تفریحی بی‌پایان است. اما اگر از قاب تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیریم، با شهری مواجه می‌شویم که با چالش‌های اجتماعی خاص خودش دست‌وپنجه نرم می‌کند. شکاف طبقاتی در دبی واقعی است و نباید نادیده گرفته شود.
“دبی همان‌قدر که براق است، سایه هم دارد؛ اما سایه‌اش را فقط کسانی می‌بینند که عادت کرده‌اند دقیق‌تر نگاه کنند.”
آیا سرمایه‌گذاری در شهری با چهره دوگانه، همچنان منطقی است؟
برای سرمایه‌گذاران، دبی همچنان یکی از جذاب‌ترین مقاصد خاورمیانه است. اما دانستن واقعیت‌های پنهان این شهر اهمیت زیادی دارد:
- ثبات اقتصادی در بخش املاک و تجارت
- قوانین شفاف برای سرمایه‌گذاران خارجی
- نیروی کار ارزان برای توسعه پروژه‌ها
در عین حال، شناخت زیرساخت‌های اجتماعی و آگاهی از تبعات انسانی این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند دید شما را متعادل کند.
وقتی لوکس بودن همه داستان را نمی‌گوید…
دبی بی‌شک شهری خارق‌العاده است. اما مانند هر شهر دیگری، لایه‌هایی از واقعیت دارد که کمتر دیده می‌شود. شناخت این لایه‌ها به ما کمک می‌کند تصویر واقعی‌تری از این شهر داشته باشیم؛ چه به عنوان مهاجر، چه به عنوان توریست و چه به عنوان سرمایه‌گذار.
اگر قرار است در دبی زندگی کنید، یا کسب‌وکار راه بیندازید، بهتر است هم آسمان‌خراش‌ها را بشناسید، هم خوابگاه‌های کارگری را. تنها در این صورت است که می‌توانید تصمیمی آگاهانه و انسانی بگیرید.
